Luchthaven Schiphol is wereldwijd een van de koplopers op het gebied van robotisering. Met name bij de verwerking van 62 miljoen stuks bagage per jaar zijn de afgelopen jaren grote stappen gezet. Rocking Robots sprak hierover met Dennis van Kleef, Programme Lead Baggage bij Royal Schiphol Group, die tijdens Vision, Robotics & Motion een keynote zal geven over dit onderwerp.
Robotisering van de bagage-afhandeling is voor Schiphol geen vrijblijvende exercitie. Aan dit project liggen reële uitdagingen ten grondslag, waaronder de arbeidsomstandigheden van bagagemedewerkers. Het verbeteren van die arbeidsomstandigheden stond al langer op de agenda, maar na klachten en zelfs acties van medewerkers is dit vorig jaar in een stroomversnelling gekomen.
De Nederlandse arbeidsinspectie heeft toen namelijk geëist dat het volledige bagageproces geautomatiseerd en binnen twee jaar gemechaniseerd moest worden. Deze eis om te automatiseren en mechaniseren is vrij bijzonder, omdat normaal dergelijke rapporten meestal minder expliciet zijn over de manier waarop fysieke belasting moet worden weggenomen.
Impact maken
“Wij hebben daarop de arbeidsinspectie beloofd om zo snel mogelijk zoveel mogelijk impact te maken, om ervoor te zorgen dat de 2.000 bagagemedewerkers zo snel mogelijk betere arbeidsomstandigheden krijgen”, zegt Dennis van Kleef, Programme Lead Baggage bij Royal Schiphol Group. “Het is echter wel een flinke uitdaging om 150.000 vierkante meter fysiek te veranderen, zeker omdat de benodigde technische oplossingen nog nergens ter wereld kant-en-klaar te vinden zijn. Het bagagesysteem is vijftien voetbalvelden groot, en bestaat uit 55 kilometer aan lopende banden en 385 werkplekken.”
Schiphol is daarom zelf op zoek gegaan naar de beste technologie om de arbeidsomstandigheden van bagagemedewerkers te verbeteren. “Luchthavens lopen op het gebied van robotisering eigenlijk enkele decennia achter op andere industrieën. De eerste stap voor ons is nu dat we op elk van die werkplekken zo snel mogelijk tilhulpen gaan installeren. Overal waar een mens met koffers in zijn handen staat moet ondersteuning komen, waaronder cobots.
Van fysiek werk naar toezicht
“De tweede stap is dat we uiteindelijk de bron van fysieke belasting gaan wegnemen door robotisering, met autonoom transport tussen alle werklocaties. Dit betekent dat er een inherente verandering komt in het werk van de mensen. Dus de bagagemedewerker gaat van iemand die veel fysiek werk doet naar een operator die een reeks robots en machines overziet, en daarin interventies uitvoert. Dat is een grote verandering.”
Die veranderingen op de werkplek zijn voor Van kleef eigenlijk nog belangrijker dan het technische aspect. “Het installeren van robots is slechts een klein onderdeel van de oplossing. Daarnaast moeten we met medewerkers gaan definiëren hoe hun toekomst eruit ziet. Daarvoor werken we samen met het consortium FRAIM, bestaande uit robotspecialisten, ergonomen en bedrijfspsychologen, Zij gaan met bagagemedewerkers van KLM, andere afhandelaars en medewerkers van Schiphol de toekomst van werk vormgeven.”
Cobot
De technische component, waaronder een pilot met negentien cobots als mogelijke tilhulp, heeft onlangs het nieuws gehaald. Schiphol werkt daarin niet alleen samen met het Deense bedrijf COBOT Lift, maar heeft daarin een aandeel van tien procent genomen. Bovendien vertegenwoordigt Van Kleef Schiphol in het bestuur van het bedrijf om te helpen bij het opschalen en navigeren door de luchtvaartindustrie. Daarnaast wordt hard gewerkt aan de selectie van een leverancier voor autonoom transport in de bagagekelders.
“Niet alleen de samenwerking van robots met mensen, maar ook de interactie tussen machines onderling is cruciaal. Als we straks een robot hebben die uitstekend koffers in containers kan laden, dan moet het voertuig dat die containers vervoert ook autonoom kunnen opereren. We hebben dus ongelooflijk veel te leren en zijn heel veel tegelijk aan het doen.”
Uitdagingen
Het implementeren van robots in de praktijk van een luchthaven brengt een aantal unieke uitdagingen met zich mee. Van Kleef: “Schiphol is een organisatie waarbij alles—van systemen tot de rol van de mens—gericht is op piekmomenten. Dan werkt iedereen heel hard tijdens de piek en vervolgens is er een periode van rust. Maar dit ritme is iets waar robots juist moeite mee hebben, omdat ze niet zo gemakkelijk te programmeren zijn voor fluctuerende piekbelastingen. Robots zijn beter geschikt voor constante output zonder pauzes.”
Een tweede uitdaging is de aanpassing in onze besturingssoftware die nodig is om de cobots efficiënt te integreren. “Als de cobots eenmaal geïnstalleerd zijn doen ze hun werk uitstekend, maar om het systeem goed met de bagagestromen te laten omgaan zijn significante aanpassingen in de besturingssoftware nodig.”
Leerproces
Een derde aspect tenslotte is gerelateerd aan de vacuümtechnologie die veel cobots gebruiken. “Die is afhankelijk van luchttoevoer. Dat werkt prima voor karren die volledig geopend kunnen worden, maar het wordt problematisch bij containers die voorzien zijn van een dak. Dan kunnen de cobots niet effectief van bovenaf laden.”
“De operationele en technische uitdagingen die we moeten overwinnen om de cobots volledig te integreren in onze bagageafhandeling vormen een leerproces waarbij elke stap ons waardevolle inzichten biedt in hoe we onze operaties kunnen optimaliseren en tegelijkertijd de werkomstandigheden voor onze medewerkers kunnen verbeteren. Schiphol wordt internationaal gezien als een pionier in de implementatie van robotica en autonoom transport, iets wat ik persoonlijk ook bevorder door internationale samenwerking te stimuleren. Dan kunnen we ook leren van andere industrieën, zoals Tesla en Amazon, die leidend zijn in automatisering en innovatie. We richten ons op technologieën die nu op schaal implementeerbaar zijn, maar blijven open voor nieuwe ontwikkelingen die we later kunnen integreren.”
Betrokkenheid
Het belangrijkste aspect is echter de betrokkenheid van de medewerkers. “Dat de 2.000 bagagemedewerkers niet direct voor Schiphol werken maar voor afhandelingsbedrijven voegt een extra laag toe aan het leiderschaps- en communicatievraagstuk. Voor mij is het essentieel om deze medewerkers, die ik als mijn collega’s beschouw, mee te nemen in het proces van verandering.”
‘De robots zullen niet hun baan overnemen. We willen medewerkers duidelijk maken dat deze veranderingen in hun voordeel is. Ze kunnen zelf actief bijdragen aan hun toekomstige werkomgeving. Dit is een klassiek verandertraject, waarbij technologie slechts een deel van de uitdaging vormt. Want wanneer je hierover met hen spreekt gaat het niet alleen over technologie, maar over hun behoeften en of ze zich gezien en gehoord voelen.”
“Door de medewerkers er actief bij te betrekken en hen te laten zien hoe deze technologieën hen kunnen ondersteunen in hun dagelijkse werkzaamheden, verminderen we weerstand en bouwen we vertrouwen op. Het uiteindelijke doel is om een werkomgeving te creëren waarin mensen en machines effectief en veilig samenwerken, waarbij de unieke sterke punten van elk worden benut om een optimale operationele efficiëntie te bereiken.”
Beeld: Schiphol
