Het beste argument voor de toegevoegde waarde van robots in de zorg is een demonstratie van de capaciteiten van zo’n robot in de praktijk. Heemskerk Innovative Technology (HIT) heeft ondertussen een aantal internationale pilots gedaan met Robot Rose. De resultaten hiervan werden onlangs gedeeld met een groep zorgprofessionals die bijeenkwam in het Brabantse ZIE Experience Center.
Initiatiefnemers Floor Smith en Robin Smith van ZIE hadden de middag het thema ‘Meer Tijd voor Echte Zorg’ meegegeven. Het programma werd ingevuld met een discussie over innovatie in de zorg en een demonstratie van Robot Rose. Beide thema’s leidden tot een levendige discussie onder de deelnemers, waaruit bleek hoezeer in de zorg de wens leeft om efficiënter te werken met behulp van slimme oplossingen, zoals robots.
Dat is ook de missie van HIT: “Wij willen een oplossing bieden voor het groeiende probleem van een tekort aan arbeidskrachten in de zorg”, zegt oprichter Cock Heemskerk. “Dat doen we door met onze Robot Rose ondersteuning te bieden aan zorgmedewerkers, en zo professionals te ontlasten door het overnemen van relatief eenvoudige taken bij cliënten. Hierdoor kunnen zij meer tijd besteden aan een individuele benadering.”
Collega
De aanvankelijke reactie van zorgmedewerkers op het inzetten van een robot als collega is divers. Sommigen zien er direct de waarde van in, anderen zetten er eerst vraagtekens bij. Heemskerk: “De vraag of men al heeft kennisgemaakt met andere vormen van ondersteuning speelt hierbij een grote rol. Als medewerkers bijvoorbeeld nog niet werken met een elektronisch patiëntdossier merken we dat ze eerst vaak sceptisch zijn tegenover een zorgrobot.”
“Als ze hier echter wel mee werken zien ze meer voordelen van ondersteuning door technologie. Na een uitgebreidere kennismaking en het zien van de mogelijkheden van de robot neemt deze twijfel vaak af. De robot wordt dan gezien als een soort collega die nuttig werk kan uitvoeren om de druk te verminderen.”
Waarde
Het inzetten van robots raakt aan het bredere thema van innovatie in de zorg, wat per definitie een verandertraject is. “Voor ons is het dus belangrijk om de toegevoegde waarde van de robot aan te tonen. Wat zijn de kosten en wat levert het op? Dat is natuurlijk tijdswinst, maar het gaat ook om minder tastbare aspecten zoals meer regie over je eigen zorg voor cliënten en het gevoel van ondersteuning voor zorgmedewerkers.”
Een voorbeeld hiervan is een toepassing waarin de robot helpt bij het verminderen van de piekbelasting in een verzorgingstehuis. Als een verpleegkundige bezig is met een client in een groep van meerdere cliënten, kan de robot de rest van de groep monitoren, indien nodig hulp inschakelen, en de groep bezighouden met entertainment of oefeningen. Dit creëert een gevoel van rust bij de verpleegkundige die zich op dat moment bij een cliënt in de slaapkamer bevindt en niet bij de andere cliënten die zonder de robot steeds onrustiger zouden worden.”
Alarm
HIT heeft divers internationale pilots uitgevoerd, onder meer in een ziekenhuis in Badalona. Daarin werd onder meer de potentie van de robot voor nachtzorg gedemonstreerd. “Over een periode van acht tot tien uur kunnen robots bijvoorbeeld door de gangen patrouilleren, controleren of alles rustig is, mogelijk dwalende cliënten opvangen en reageren op bed alarmen. Want in negen van de tien gevallen gaat het om een vals alarm.”
“De robot kan autonoom de controle uitvoeren en menselijke hulp inschakelen voor die ene keer dat het daadwerkelijk nodig is. Het detecteren van onveilige situaties, blokkades of struikelgevaren behoort ook tot de mogelijkheden. Dat is dus het eerste deel van de business case: met al deze taken kan een zorgrobot acht tot tien uur per dag nuttig werk doen.”
Sociale interactie
Het tweede deel van de business case is logistieke ondersteuning van zorgprofessionals, zoals het halen en brengen van kleine objecten. Dit kan variëren van het aanvullen van voorraden tot het snel vervoeren van een bloedbuisje naar een laboratorium, wat de zorgverlener tien tot vijftien minuten kan besparen. “In Parijs hebben we de robot bijvoorbeeld uitgerust met een rugzak. En in de toekomst kan de robot ook een lift roepen of deuren openen als deze niet geautomatiseerd zijn.”
Het derde aspect is sociale interactie, variërend van muziek afspelen en verhalen vertellen tot het tonen van oefeningen en het leggen van contact met de familie van de cliënt. “De robot kan bijvoorbeeld een videocall opzetten met familieleden, wat in tijden van een pandemie bijzonder waardevol kan zijn. Het opzetten van zo’n call kan redelijk wat tijd kosten voor een verpleegkundige. Maar cliënten kunnen eenvoudig zelf opdrachten aan de robot geven, bijvoorbeeld om een bepaald familielid te bellen.”
Lonend
Deze praktijkvoorbeelden geven gelijk aan waarin deze Nederland ontwikkelde robot zich onderscheidt van collega-zorgrobots. “Er zijn verschillende deelmarkten binnen de robotica. Eenvoudige logistieke ondersteuning kan bijvoorbeeld ook worden geboden door een basisrobot die misschien drie of vier uur per dag nuttig zijn. Onze robot kan veel meer dan één enkele taak uitvoeren. Ze kunnen ook zorgen voor sociale interactie, en op die manier nog meer uren per dag zinvol vullen. Of autonoom logistieke taken uitvoeren, afhankelijk van de behoefte. Dit maakt het platform als geheel zeer lonend.”
Ook bijzonder aan Rose is de arm van de robot. “En wat absoluut uniek is, is de afstandsbediening voor de arm, waarmee we acties kunnen uitvoeren die niet in het standaardrepertoire van de robot zitten. Wanneer je een aantal keer een nieuwe taak hebt uitgevoerd met de afstandsbediening en deze hebt opgenomen en gestructureerd, kun je hieruit leren en groeien.”
Kunstmatige intelligentie
“Want als je meerdere robots op een locatie hebt waar af en toe afstandsbediening nodig is, kun je leren welke nieuwe functies je moet toevoegen aan het autonome repertoire. Rose gebruikt kunstmatige intelligentie om semi-automatisch te leren. “Als een robot op één locatie iets heeft geleerd, kan een andere robot op een andere locatie dezelfde taak uitvoeren zonder dat ooit eerder te hebben gedaan. Dit vormt de basis voor die exponentiële groei.”
