Nederland heeft de potentie om een koploper te worden in de ontwikkeling van Generatieve Artificial Intelligence, maar dat vereist een gezamenlijke inspanning in Europees en Nederlands verband van overheid en industrie. Dit blijkt uit het vandaag gelanceerde rapport “Generative AI: Europe’s Quest for Regulation and Industry Leadership”, ontwikkeld door EIT Digital, de aanjager van de ICT-sector in Europa, en het Nationale AI-Groeifonds programma AiNed.
Het rapport biedt concrete handvatten om deze potentie te benutten door meer te investeren in AI-startups, het bevorderen van Europese samenwerking en het verbeteren van de toegang tot High Performance Computing Infrastructure (HPCI). Tientallen internationale AI-experts hebben bijgedragen aan het onderzoek.
Generatieve AI-tools, zoals de chatbot ChatGPT die eind 2022 werd gelanceerd, zijn nu alledaagse hulpmiddelen geworden voor veel Nederlanders. De impact van Generatieve AI op de arbeidsmarkt en het Bruto Binnenlands Product (BNP) is aanzienlijk, wat kansen biedt voor Nederland. Om deze kansen te benutten, stellen de onderzoekers dat Nederland in Europees verband een vuist moet maken, gezien AI geopolitiek is. Alleen op EU-niveau kan Nederland een sterke positie innemen en zelfs een koploper worden.
Aanbevelingen
Hoewel Nederland daarvoor al een goede uitgangspositie heeft, stellen onderzoekers dat er meer nodig is om die potentie verder te verzilveren. Er zijn enkele algemene AI-initiatieven in Nederland, zoals de NL AIC, het Nationaal Groeifonds AiNed-programma en GPT-NL. Echter, er is weinig gerichte inzet op Generatieve AI, en de financiële steun vanuit de Nederlandse industrie in samenwerkingsinitiatieven is beperkt. Om de Nederlandse positie te versterken, is meer investering vereist van zowel de overheid als de industrie in een publiek-privaat partnerschap. Daarnaast zijn er meer kapitaalinjecties nodig voor AI-startups, gezien het sterke startupecosysteem van Nederland, maar met onvoldoende middelen voor internationale groei, vooral voor startups in Generatieve AI.
Supercomputer
Toegang tot High Performance Computing Infrastructure is een probleem voor Nederlandse bedrijven, aldus het rapport. HPCI omvat geavanceerde computers die grote hoeveelheden gegevens snel en efficiënt kunnen verwerken. Het is nodig voor taken zoals simulaties, data-analyse en AI-toepassingen. Een nationale Generatieve AI-testfaciliteit moet worden opgezet in samenwerking met de industrie om ontwikkeling en experimenten te ondersteunen.
Hoewel de Nederlandse R&D-instrumenten goed ontwikkeld zijn, is er ook behoefte aan verbeterde innovatie-instrumenten, vooral op digitaal gebied. De overheid moet haar innovatiebenadering herzien om sterke posities te creëren in opkomende digitale domeinen, zoals Generatieve AI, met een focus op talentbehoud, betere investeringsafstemming en resultaatgerichte financiering. Het rapport biedt beleidsmakers waardevolle strategische overwegingen voor Nederland en Europa, met een focus op de meest effectieve toepassingen van generatieve AI.
Prof. Dr. Willem Jonker, voorzitter AiNed: “Dit rapport toont niet alleen de kansen van AI voor Nederland, maar geeft ook aan hoe we concreet die kansen kunnen verzilveren met een gedetailleerd pad voor actieve investeringen in generatieve AI-innovaties. Als we dit goed en gecoördineerd aanpakken binnen Europees verband, kunnen we zelfs binnen Europa de leiding nemen en de potentie voor AI op onze economie en arbeidsmarkt kunnen verzilveren, want uit schattingen blijkt dat AI het Bruto Binnenlands Product (BNP) in ons land kan verhogen met negen procent.”
Op de foto van links naar rechts, voorzitter AiNed, Willem Jonker, CEO EIT Digital, Federico Menna, MT-lid bij de directie Digitale Economie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Thomas Faber, en program lead Europa, Stefan Leijnen van AiNed.
