Een investering van 5 miljard euro en daarnaast een reservering van 1,3 miljard euro voor in totaal 28 projecten moeten zorgen voor duurzame economische groei in Nederland. Hierin speelt ook AI een belangrijke rol. Het kabinet investeert met dit geld uit het Nationaal Groeifonds onder meer in de digitalisering van het hoger onderwijs en MBO, groene waterstofprojecten en de verbetering van de preklinische fase van kankeronderzoek.
Hiermee neemt het kabinet het advies van de onafhankelijke adviescommissie onder leiding van Jeroen Dijsselbloem volledig over. Dat hebben minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en minister Kaag van Financiën gisteren bekendgemaakt. Een van de projecten is het project Zelfdenkende Moleculaire Systemen, dat zich afspeelt op het snijvlak van moleculaire scheikunde en digitale technieken als AI. Het richt zich op snellere rekenkracht met ‘neuromorphic computing’, en
radicale vernieuwingen in materialen die zichzelf bijvoorbeeld kunnen herstellen. Dit project wordt geleid door een topwetenschappelijk consortium dat samenwerking zoekt met het Duitse Max Planck instituut. De investering uit het Nationaal Groeifonds hiervoor is € 97 mln.
Welvaart
De commissie adviseert het kabinet 5 miljard euro uit het Nationaal Groeifonds toe te kennen, waarbij voor een deel van die toekenningen (3,7 miljard euro) nog voorwaarden gelden. Voor 1,3 miljard euro aan reserveringen moeten nog extra stappen worden gezet voordat een definitief besluit volgt. Het besluit betekent dat het kabinet in totaal 6,3 miljard euro (voorwaardelijk) toekent of reserveert. Projecten worden gemiddeld voor 50% uit het fonds gefinancierd en voor de andere helft door publieke en private partijen. Dat betekent dat de totale investeringen voor deze ronde de komende jaren meer dan 12 miljard euro kunnen bedragen.
Minister Adriaansens: “Onze huidige welvaart en de grote overheidsuitgaven van nu waren niet mogelijk geweest zonder investeringen uit het verleden. Ik wil dat we ook in de toekomst kunnen blijven investeren in de samenleving. Om dat te betalen hebben we economische groei nodig. Het Nationaal Groeifonds maakt die duurzame groei mogelijk: de welvaart van morgen, begint vandaag.”
Jeroen Dijsselbloem, voorzitter adviescommissie: “We hebben een mooi gevarieerd pakket aan voorstellen. Zowel groots en met lef (Einstein Telescope) als kleine projecten met veel impact bijvoorbeeld CROP-XR, voor het snel en efficiënt ontwikkelen van klimaatresistente gewassen. De commissie vindt het ook wezenlijk dat er wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van onderwijs en Leven Lang Ontwikkelen. Want we hebben meer vakmensen nodig om te zorgen dat projecten uitgevoerd worden. Een mooie wisselwerking van de investeringen.”
Nationaal Groeifonds
Het Nationaal Groeifonds is in 2020 gestart met als doel om het duurzaam verdienvermogen van Nederland te versterken. Het Nationaal Groeifonds investeert samen met initiatiefnemers in projecten die zorgen voor duurzame economische groei op langere termijn. Economische groei geeft ruimte om te blijven investeren in bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs en maatregelen tegen klimaatverandering. Ook zorgt groei voor meer inkomen, zodat we ook in de toekomst onze welvaart behouden.
Het Nationaal Groeifonds heeft bij de start 20 miljard euro beschikbaar gekregen voor investeringen in kennisontwikkeling, infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling & innovatie. In het coalitieakkoord is afgesproken dat het terrein infrastructuur uit het Nationaal Groeifonds wordt gehaald. Dit geldt niet voor de huidige, tweede ronde die toen al in gang was gezet. In de eerste ronde trok het kabinet 4,1 miljard euro uit voor (voorwaardelijke) toekenningen en reserveringen aan verschillende projecten. Inmiddels zijn de eerste projecten van start gegaan.
In de tweede ronde hebben diverse ministeries in samenwerking met publieke en private partijen investeringsvoorstellen ingediend bij het Groeifonds. Het kabinet wil dat in de volgende, derde ronde bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, overheden, maatschappelijke organisaties en andere partijen ook rechtstreeks hun investeringsvoorstellen in kunnen dienen bij het Nationaal Groeifonds, via een subsidieregeling. De Tweede Kamer heeft in maart 2022 met de wet ingestemd die de hiervoor benodigde subsidieregeling mogelijk maakt. De Eerste Kamer moet hier nog over besluiten.
