Technologie zal in de toekomst een steeds grotere rol spelen in zowel aanvallen op Nederland als de verdediging van het Koninkrijk. Dat was een belangrijke boodschap van minister van Defensie Ank Bijleveld-Schouten tijdens de presentatie van de Defensievisie 2035. Data is cruciaal in het nemen van besluiten in de commandovoering, en AI is onontbeerlijk voor het snel verwerken van die data. Autonome systemen komen eraan, maar in Nederland zullen die geen beslissingen gaan nemen over leven en dood.
Ons Koninkrijk wordt iedere dag bedreigd, zowel zichtbaar als onzichtbaar. Nederland is echter niet voldoende toegerust om de huidige en toekomstige bedreigingen het hoofd te bieden, was de boodschap waarmee de presentatie van de Defensievisie 2035 begon. Het dreigingsbeeld is divers, en zowel in de bedreigingen als de antwoorden daarop spelen digitale ontwikkelingen een centrale rol.
AI
Een van de militaire ontwikkelingen waar het Ministerie van Defensie op wil anticiperen is een toekomst met AI en autonome systemen. Daarover zegt de Defensievisie Militairen doen gevaarlijk werk. Als we over vijftien jaar om ons heen kijken, zien we duizelingwekkende snelheden, miniatuurwapens, grotere precisie, vergaand gebruik van kunstmatige intelligentie en big data, nog meer complexiteit en nog meer autonome systemen. Dat vraagt om een sterk innoverend vermogen, wat dan ook een van de pijlers is onder de visie voor Defensie in 2035.
Ethiek
Het is volgens Defensie zaak om goed technologieën voor defensie specifieke doeleinden goed te volgen. Met name worden genoemd kwantum-technologie, kunstmatige intelligentie, robotica, 3D-printen en bio- en nanotechnologie. Dat roept diverse vragen op, onder meer over ethiek. Daarover zegt de Defensievisie Opkomende en disruptieve technologieën bieden naast kansen ook risico’s. We houden oog voor de ethisch-juridische aspecten van technologieontwikkeling, zoals bij kunstmatige intelligentie en wapensystemen.
Team
De snelle technologische ontwikkelingen zorgen voor een ingrijpende verandering in de relatie tussen mens en machine, waarbij de machine in die relatie steeds belangrijker wordt. Ook bij een krimpende arbeidsmarkt moeten we er kunnen staan. Automatisering, digitalisering en robotisering bieden kansen: door mensen en machines op de juiste manier een ‘team’ te laten vormen, halen we het beste uit onze mensen, kunnen we ons (vaak gevaarlijke) werk veiliger maken en kunnen we in bepaalde gevallen de fysieke selectiecriteria veranderen.
Leven en dood
Een cruciale vraag is hoe ver die verantwoordelijkheid van de machine gaat binnen dit team. Over die gevoelige kwestie zegt de Krijgsmacht: Onze mensen zetten we in waar hun unieke kwaliteiten de meeste meerwaarde hebben: waar interactie, inlevingsvermogen en ethische afwegingen van belang zijn. Er zijn nu eenmaal zaken die we nooit zullen uitbesteden aan robots, waaronder het beslissen over leven en dood.
Commandovoering
Voor mensen betekent de veranderende rol van technologie ook een verandering van hun eigen werk: Commandovoering verandert door middel van technieken zoals kunstmatige intelligentie en data science, die ons besluitvormingsproces versnellen en verbeteren.
Strijdperk
“Informatie als wapen, dat is het strijdperk van nu”, zegt minsster van Defensie Ank Bijleveld-Schouten. “Wie het snelst informatie ophaalt en neerlegt bij de mensen uit het veld wint de slag.” Ze benadrukt dat het daarbij niet gaat om het meest flitsende materiaal of de mooiste gadgets. “Het gaat om data en om mensen. Onze mensen zijn de schakel tussen data en slagkracht. We hebben nog geen antwoord op militarisering van nieuwe domeinen, zoals cyber en ruimte. Wat defensie nu nodig heeft is langjarig politiek commitment, zowel op koers als budget.
Want voor het invullen van de visie is fors meer geld nodig dan nu beschikbaar is. De begroting van Defensie is 1,7 miljard euro structureel en 1,7 miljard euro incidenteel. Wil Defensie adequaat digitaliseren en moderniseren dan is tot 2035 13 tot 17 miljard euro nodig.
