Er moet een internationaal verbod komen op het ontwikkelen en inzetten van volledig autonome wapensystemen, ook wel bekend als killer robots, schrijft D66 in de Initiatiefnota Autonome Wapens. De partij wil voorkomen dat wapensystemen zonder menselijke handeling zelf hun doelwitten kiezen, en zelfstandig geweld inzetten.
Kamerlid Salima Belhaj, de woordvoerder op dit dossier, zegt daarover: “De killer-robot lijkt ergens op de machines in de Terminator-films. Het is helaas geen fictie, maar binnenkort realiteit dat deze wapens bestaan en worden ingezet. Het gebruiken van geweld is een ongelooflijk moeilijke en soms noodzakelijke beslissing. En het moet juist daarom altijd een menselijke beslissing zijn, niet die van een robot. Daarom willen we dat Nederland voorop loopt met het instellen van een internationaal verdrag dat deze killer robots verbiedt.”
Onacceptabel
Wetenschappers waarschuwen volgens de opstellers van de nota al jaren voor de ontwikkeling van volledig autonome wapensystemen. Sinds de ontwikkeling van onbemande gevechtsdrones, die op afstand worden bestuurd, zijn de ontwikkelingen steeds sneller gegaan. Belhaj: “Het grote verschil met een onbemande, bestuurbare drone en een volledig autonoom wapensysteem is dat er altijd nog een menselijke vinger aan de trekker zit. Niet in het vliegtuig, maar wel achter de computer waarmee de drone bediend wordt. Hoe vervelend het ook is, er zal helaas altijd ergens op de wereld een gewelddadig conflict zijn. Ook Nederland wordt in sommige gevallen gedwongen om met geweld op te treden. Dat geldt ook voor onze NAVO-bondgenoten en andere Europese legers. Het is onacceptabel dat in oorlogssituaties volledig zelfstandige wapensystemen worden ingezet, of dat nu door terroristische groepen is of NAVO-legers. Geweld bewaar je als optie tot je echt niet meer anders kan, omdat het bijna kwestie van leven en dood is. Een menselijk oordeel hoort daar vanzelfsprekend bij.”
Koploper
Met het instellen van een internationaal verdrag moet Nederland koploper worden om de ontwikkeling en inzet van killer-robots wereldwijd te voorkomen. Daarin kan eerst samen worden gewerkt met mede-EU-lidstaten en binnen de NAVO. Hoe meer landen zich uiteindelijk zullen aansluiten, hoe duidelijker het signaal en hoe groter de kans dat de ontwikkeling en het gebruik van killer-robots zal stoppen. Belhaj: “Ik besef dat dit ambitieus is. Maar we zoeken al jaren naar een politieke oplossing voor een dreigend probleem. Daar hoort ambitie bij. Iemand moest deze handschoen aantrekken. Wat mij betreft loopt Nederland voorop, in samenwerking met andere landen.”
Het voorstel voor het instellen van een internationaal verdrag tegen volledig autonome wapensystemen is, samen met andere voorstellen, door middel van een initiatiefnota aangeboden aan de Tweede Kamer. De Kamer heeft zes weken de tijd om met een reactie te komen.
