Voor 2025 verwachten meer bedrijven een toename van investeringen in innovatie en R&D dan een afname. Het verbeteren van de kwaliteit van producten of diensten is voor de meeste bedrijven de belangrijkste reden voor deze investeringen. Dit meldt het CBS voor het Jaarbericht Staat van het mkb 2024. De gegevens zijn verzameld in de Conjunctuurenquête Nederland van oktober 2024, die wordt gehouden in samenwerking met KVK, EIB, MKB-Nederland en VNO-NCW.
Grootbedrijven (250 of meer werkzame personen) geven vaker aan te investeren in innovatie en research & development (R&D) dan mkb-bedrijven (5 tot 250 werkzame personen). Daarnaast geven bedrijven in de industrie, de informatie en communicatie en de bouwnijverheid vaker aan te investeren in innovatie en R&D dan bedrijven in dienstverlenende sectoren zoals de horeca of de cultuur, sport en recreatie. Innovatie en R&D stimuleren de arbeidsproductiviteit of productkwaliteit en kunnen daarmee bijdragen aan de internationale concurrentiepositie van Nederland. Bedrijven die producten maken die anderen (nog) niet kunnen maken, hebben marktvoordeel en dus mogelijkheden voor groei.
Mkb minder positief dan grootbedrijf
Per saldo verwachten ondernemers in zowel het mkb als in het grootbedrijf in 2025 een toename van hun investeringen in innovatie en R&D. Met een saldo van bijna 12 procent zijn die verwachtingen in het grootbedrijf positiever dan in het mkb (6 procent). In het mkb zijn ondernemers in de bouwnijverheid en de cultuur, sport en recreatie het meest positief gestemd over de investeringsverwachtingen voor innovatie en R&D. Alleen mkb-bedrijven in de horeca verwachten hierin minder te investeren. Bij de meeste bedrijfstakken zijn de verwachtingen in het grootbedrijf positiever dan in het mkb. In het grootbedrijf zijn de verwachtingen het meest positief in de vervoer en opslag.
Kwaliteit producten of diensten
Het verhogen van de productiviteit is voor de meeste bedrijven niet de belangrijkste reden om te investeren in innovatie en R&D. Iets meer dan 29 procent van de mkb-bedrijven noemt kwaliteitsverbetering van producten of diensten als belangrijkste reden. Mkb-bedrijven in de informatie en communicatie geven dit relatief het vaakst aan: ruim 37 procent.
Binnen het grootbedrijf is het inspelen op veranderende klantbehoeften of marktvraag met ruim 26 procent de meest genoemde reden om te innoveren. Bijna 19 procent van de mkb-bedrijven geeft het verhogen van de productiviteit als belangrijkste reden aan. Bij het grootbedrijf ligt dit met ruim 17 procent een fractie lager. Iets meer dan 11 procent van de mkb-bedrijven geeft aan dat het voldoen aan wet- en regelgeving de belangrijkste reden is om te investeren in innovatie en R&D. Bij het grootbedrijf wordt dit met ruim 7 procent minder vaak aangegeven. Hierbij gaat het relatief vaak om bedrijven in de industrie en de bouwnijverheid.
Staat van het mkb
Deze cijfers over het mkb zijn onder meer samengesteld voor de Staat van het mkb van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Dit Comité brengt eens per jaar in een jaarbericht al het relevante materiaal samen, maakt de balans op, en blikt vooruit. Bij de duiding van deze gegevens is gebruikgemaakt van de inbreng van ondernemers, branches en wetenschappers. Het jaarbericht Staat van het mkb 2024 is door het Comité overhandigd aan de Minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts, en is beschikbaar op de website Staatvanhetmkb.nl.
