Tijdens de keynote van het Gartner IT Symposium/Xpo 2024 kwamen analisten Alicia Mullery en Daryl Plummer met een verregaande voorspelling over AI: AI-agenten zullen een steeds centralere rol gaan spelen binnen organisaties. Deze AI-systemen evolueren van algemene AI-tools naar gespecialiseerde, vakbekwame systemen die specifieke taken zelfstandig kunnen uitvoeren.
Gartner definieert AI-agenten als een specifieke vorm van AI met gespecialiseerde vaardigheden, opgedeeld in twee categorieën. De eerste categorie omvat de ‘Guardian Agents’. Dit zijn AI-systemen die zich richten op toezicht, veiligheid en monitoring. Guardian-agenten kunnen continu opereren en functies vervullen zoals realtime fraudedetectie, het opsporen van afwijkingen of het identificeren van deepfakes. Ze monitoren datastromen en kunnen verdachte activiteiten markeren zonder menselijke tussenkomst, wat helpt om processen doorlopend in de gaten te houden wanneer er onvoldoende menselijke capaciteit is.
De tweede categorie bestaat uit de ‘Expert Agents’. In tegenstelling tot Guardian-agenten, die zich focussen op veiligheid, zijn Expert-agenten ontworpen voor het uitvoeren van complexe, gespecialiseerde taken met een hoog deskundigheidsniveau. De analisten voorzien dat Expert-agenten verder gaan dan het beantwoorden van vragen en ook gespecialiseerde functies kunnen uitvoeren – zoals contractonderhandelingen of het opstellen van gedetailleerde rapporten – met grote precisie.
Rollen
AI-agenten kunnen verschillende taken overnemen die traditioneel door gespecialiseerde medewerkers worden uitgevoerd. Ze kunnen bijvoorbeeld een rol spelen bij contractonderhandelingen, waarbij een AI-agent die is getraind in contractdetails en naleving, zelfstandig contracten kan beoordelen en onderhandelen om te garanderen dat alle voorwaarden aan de organisatorische standaarden voldoen.
In complexe domeinen zoals belastingaangifte kan een AI-agent aangiftes voorbereiden, documenten beoordelen en naleving van regelgeving waarborgen met minimale menselijke controle. In alledaagse contexten kunnen AI-agenten de productiviteit verhogen. Denk bijvoorbeeld aan een AI-agent voor PowerPoint, die complexe dia-indelingen maakt of lay-outsuggesties doet en zo repetitieve, tijdrovende taken automatiseert om werknemers tijd te besparen en de kwaliteit te verbeteren.
Deskundigheid
Volgens de analisten groeien AI-agenten naar een niveau van “deskundigheid” en ontwikkelen ze zich van generieke automatiseringsoplossingen tot gespecialiseerde rollen die hele functies of processen kunnen vervullen. Ze voorspellen dat AI-agenten tegen 2025 ontworpen zullen zijn om taken uit te voeren op een niveau dat vergelijkbaar is met menselijke experts binnen specifieke domeinen, met deskundig oordeel en zelfstandigheid.
Er is echter ook een waarschuwende noot over het te veel vertrouwen op AI-agenten, vooral vanwege het risico dat menselijke expertise wordt gemarginaliseerd en er ethische kwesties rondom privacy ontstaan. Zo is het bij Guardian-agenten cruciaal om bewust om te gaan met de verantwoordelijkheid en mogelijke fouten die AI-gestuurde beslissingen kunnen opleveren op het gebied van beveiliging en naleving.
Misbruik
AI-agenten die getraind zijn met kennis van specifieke medewerkers, zouden uiteindelijk de rol of expertise van die medewerkers kunnen vervangen, wat mogelijk de menselijke input en besluitvorming vermindert. De analisten benadrukken daarom het belang van duidelijke afspraken over het gebruik van AI-agenten om onbedoeld misbruik van kennis te voorkomen en ervoor te zorgen dat medewerkers controle behouden over hun eigen kennis.
Naarmate AI-agenten verder worden geïntegreerd in bedrijfsprocessen, zullen ze naadloos opgaan in de dagelijkse operatie zonder dat gebruikers actief hoeven in te grijpen. Dit kan operationele efficiëntie bevorderen, maar kan ook de kosten verhogen, aangezien de inzet van dergelijke systemen een aanzienlijke initiële investering en operationele kosten vereist. De analisten wijzen op de noodzaak van voorzichtig budgetteren; hoewel deze AI-systemen op de lange termijn productiviteitsvoordelen kunnen opleveren, vergen ze een bewuste en zorgvuldige implementatie.
Kortom, AI-agenten zullen naar verwachting de werkstromen binnen organisaties transformeren door een breed scala aan taken over te nemen, van toezicht tot gespecialiseerde activiteiten zoals contractonderhandelingen en ontwerpwerkzaamheden. Ondanks aanzienlijke efficiëntiewinsten, vraagt de integratie van autonome AI-systemen om zorgvuldig beheer om kosten, privacy en ethische kwesties effectief aan te pakken.
