Softwarerobots, drones en augmented reality, bij netbeheerder Stedin kijkt een speciale AI-innovatie afdeling naar de meest vooruitstrevende technologieën om het werk voor haar medewerkers efficiënter te laten verlopen. De noodzaak is er, nu de werkdruk groter wordt doordat energietransitie veel werk vraagt, terwijl tegelijkertijd het tekort aan geschoolde technische vakmensen nijpender wordt.
“Onze grootste uitdaging is op dit moment de energietransitie”, zegt Niels Doms, Delivery Lead AI Innovatie bij Stedin. “Dat is ook de focus het van ons team. Want we hebben veel technische mensen in onze organisatie, maar dat aantal neemt af. Er gaan goede mensen met pensioen, en er komen te weinig mensen bij omdat techniekopleidingen helaas niet zo populair zijn. Maar er is door die energietransitie wèl veel meer werk te doen.”
Dat vraagt om slimme oplossingen, waar onder andere het AI Innovatie team zich mee bezig houdt. Zijn collega Marnix de Graaf, AI Developer, vult aan: “We moeten dus meer werk doen met minder mensen, wat betekent dat we op zoek gaan naar slimme manieren om de efficiency te verhogen. Bijvoorbeeld door de administratieve lasten bij monteurs te verlagen, waar ze nu een deel van hun tijd aan kwijt zijn.”
Robots
“Die administratie moet natuurlijk gebeuren, maar de vraag die wij dan stellen is of dat ook door technisch opgeleide monteurs moet gebeuren. Alles draait om het verbeteren van het werk van onze medewerkers.
Een van de oplossingen waar Stedin al enige tijd succesvol mee bezig is, gestart nog voor het innovatieteam bestond, is het inzetten van softwarerobots om die administratieve lasten te verminderen. Doms: “We hebben al in 2018 de eerste test gedaan met RPA, een Proof of Concept, en daaruit bleek al snel dat we daarmee een aantal van onze problemen konden oplossen. Ondertussen hebben we nu tientallen robots draaien.”
Na de eerste succesvolle implementatie van software robots, welke repetitieve taken uit handen namen zoals data entry, was communicatie een belangrijke succesfactor bij het opschalen van deze technologie. “Na de eerste geslaagde projecten zijn we de organisatie ingegaan om mensen te laten zien wat softwarerobots kunnen en dat ze je helpen in je werkzaamheden. Sinds steeds meer mensen binnen een grote organisatie als Stedin weten wat RPA is, komen er steeds meer ideeën om robots in te zetten.” Stedin maakt gebruik van diverse applicaties voor RPA: UiPath en Blue Prism.
Oplossing
“Onze aanpak is een combinatie tussen Probleemgericht Innoveren en de Lean start-up methodiek. Wanneer een Proof of Concept blijkt te werken neemt de business het stokje van ons over”, zegt Doms. “Van bijvoorbeeld automatische emailverwerking verwacht ik nog veel meer gebruik te gaan maken. Wat we nu doen is eigenlijk nog maar het topje van de ijsberg van wat mogelijk is. Ik denk dat we zelfs tachtig procent van de klantenmail automatisch zouden kunnen afhandelen. Voor de medewerkers betekent dit dat zij hun tijd kunnen besteden aan interessanter werk dat meer waarde toevoegt voor onze klanten.”
Drones
Een heel andere technologie waarmee Stedin innoveert is met drones. “We onderzoeken de mogelijkheden om met Drones onze kabels en leidingen onder de grond te kunnen waarnemen, zonder dat de grond daarvoor open moet. Dat doen we met verschillende sensoren onder de drones welke onder andere elektromagnetische velden waarneemt. Fijn voor onze klanten zodat we ze niet hoeven te storen en voor Stedin bespaard dit enorm veel tijd.
Op dit moment zijn medewerkers nog handmatig bezig om kabels en leidingen te zoeken voor onderhoud of het repareren van schade. Maar ook hier speelt tekort aan personeel een rol, en bovendien is niet iedere terreinsoort even veilig of begaanbaar voor mensen, en is grondradar niet overal bruikbaar. “Drones maken voor onze medewerkers het werk dus toegankelijker, en het vermindert de werkdruk. Adoptie bij de medewerkers is hier dus geen probleem, de medewerkers in het veld zijn blij met de hulp van dergelijke technologie.”
Augmented reality
Een derde, zeer recent voorbeeld, van innovatie bij Stedin is het gebruik van augmented reality in de vorm van de HoloLens. “We hebben een aantal jaar terug met de HoloLens 1 getest. Die was nog niet voldoende ontwikkelt voor Stedin context. Inmiddels is er al een tijdje een 2e versie van de HoloLens die goed inzetbaar is en ook al wordt ingezet in de operatie. Er zijn bij de huidige versie (HoloLens 2) nog steeds zaken die beter kunnen, zoals de batterijduur van twee uur, wat te kort is voor en werkdag van acht uur en de waterdichtheid. Maar we kunnen ondertussen wel om de beperkingen heen werken, en onze mensen helpen met oplossingen.”
In andere omgevingen is de test met beeldbellen via de HoloLens 2 ook met veel enthousiasme ontvangen. Doms: “Je hebt de mogelijkheid om er snel iemand bij te halen als dat nodig is, waarbij de kwaliteit ook nog eens heel goed is. Voor de werkverantwoordelijke is dit ook een zeer goede oplossing, omdat hij met deze technologie op veel meer locaties virtueel aanwezig kan zijn. En daarmee veel meer monteurs tegelijkertijd kan helpen en reistijd besparen. Dit helpt ook bij het begeleiden van minder ervaren monteurs.”
Werkprocessen
Bij de invoering van een technologie als de HoloLens spelen allerlei factoren een rol. “Medewerkers vinden het heel handig dat er even iemand mee kan kijken als ze érgens ter plekke een vraag over hebben.” Een andere toepassing van de HoloLens is het ‘visualiseren van kabels en leidingen onder de grond, zonder dat daarvoor de grond open hoeft.
Ook voor controle na werkzaamheden is deze technologie geschikt, bijvoorbeeld om na een reparatie te registreren waar aanpassingen aan leidingen zijn gedaan, of in een open sleuf controleren of de juiste materialen gebruikt zijn.
Politiek en maatschappij raken steeds meer aan de inzet van innovatieve technologie gewend, en oude regelgeving die innovatie in de weg staat wordt af en toe aangepast. Zo moeten wettelijk in gevaarlijke omgevingen fysiek ‘vier ogen’ aanwezig zijn, zodat een HoloLens niet zomaar iemand kan vervangen. Maar in het hoogspanningsdomein mag die tweede man in bepaalde situaties nu al wel op afstand meekijken, op voorwaarde dat er een videoverbinding van hoge kwaliteit tot stand kan worden gebracht. “Alle technologieën combineren is geweldig”, besluit De Graaf.
Foto: Marnix de Graaf (l) en Niels Doms
Zelf werken in een innovatieve omgeving? Kijk hier
