In maart zal de eerste Nederlandse nanosatelliet, genaamd BRIK-II, in een baan om de aarde worden gebracht door het bedrijf Virgin Orbit. Deze militaire satelliet is een experimenteel project dat in opdracht van de Koninklijke Luchtmacht in een uniek samenwerkingsverband is ontwikkeld. Hiermee betreedt Defensie voor het eerst het ruimtedomein.
Zowel civiel als militair is Nederland afhankelijk geworden van satellietsystemen, zoals navigatie- en communicatiesystemen. Dat heeft zowel kansen als bedreigingen. De NAVO benadrukte het belang van het gebruik van de ruimte al eind 2019 door de ruimte tot operationeel domein te verklaren. Ook Defensie onderkent dit: in de Defensievisie 2035 staat dat het gebruik van de ruimte een noodzakelijke schakel is geworden van het informatiegestuurd optreden van onze krijgsmacht.
Melkpak
Samen met Nederlandse industrie en kennisinstituten is gekozen om schaalbare en betaalbare capaciteiten te onderzoeken voor militair gebruik van de ruimte. Nanosatellieten, die qua omvang net iets groter zijn dan een melkpak, zijn goedkoper dan de grote traditionele satellieten en kunnen in grotere aantallen in een baan om de aarde worden gebracht waardoor de kwetsbaarheid van het systeem als geheel wordt verkleind. De BRIK-II is een nanosatelliet, waarmee de betrokken partijen willen aantonen dat een dergelijke satelliet geschikt is voor relevante (militaire) communicatie en informatie toepassingen.
Industrie
De bouw van de BRIK-II onderstreept het innovatieve vermogen van Nederlandse industrie en kennisinstituten om relevante militaire en/of dual use capaciteiten te ontwikkelen. Het Delftse bedrijf Innovative Solutions in Space (ISISPACE) is de ontwerper en integrator van de BRIK-II. Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) heeft nieuwe technologieën ontwikkeld die op de BRIK-II in de praktijk worden gebracht. Daarnaast wordt er samengewerkt met de Technische Universiteit Delft (TU Delft) en internationaal met de University of Oslo. Tot slot is de Amerikaanse onderneming Virgin Orbit geselecteerd om de lancering uit te voeren.
BRIK-II
De naam BRIK-II is niet geheel toevallig gekozen. BRIK-II staat symbool voor de ontwikkeling van de Nederlandse lucht- en ruimtevaart sinds 1913. In 1913 bouwde Marinus van Meel ‘De Brik’ en daarmee het eerste vliegtuig voor de toenmalige ‘Luchtvaartafdeeling’ in Soesterberg. Dit vliegtuig werd door de Nederlandse krijgsmacht ingezet om het luchtvaartdomein te ontdekken. Om zijn pioniersgeest te herdenken, krijgt de eerste nanosatelliet de eervolle naam, BRIK-II.
Foto’s: Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie en Ministerie van Defensie
